De ontdekkingsreis die me bracht naar mijn nieuwe leven als stemgebruiker.
’t zit ‘m in de staart
25 personen, die met hun priemende ogen, de onuitgesproken vraag stellen: “Wat gaat er komen?” Ik sta klaar om een presentatie te geven over een nieuw besturingsmodel. De prangende beklemmende stilte geeft mijn interne thermostaat zo’n flinke boost, dat het zweet al snel in kleine straaltjes langs mijn lichaam gutst. Daar sta ik, als aan de grond genageld en het klamme zweet doet mij beseffen hoe ontzettend spannend ik het vind. Zweetplekken, gegniffel in de zaal en vijftig vragende ogen. Wat iedereen al duidelijk is, spreek ik nu hardop uit: Ik vind het spannend! Het begrip geeft rust en er ontstaat nu ruimte om op mijn manier de presentatie te geven. Al lopend en handgebarend neem ik mijn ruimte in en vertel het verhaal. Er is geen gegniffel meer in de zaal, nog steeds stilte, alleen nu de stilte van aandacht. De aandacht voor het verhaal. Ik neem mensen mee en dat voelen en ervaren is geweldig en het geeft me vleugels. Mijn manier!
Gevangen vleugels
Met de “vrije vleugels” nog vers in het geheugen, word ik door een niet te missen luide pieptoon, ruw teruggetrokken in de alledaagse realiteit. Een klant die graag wil weten of de vakantie-uitkering inmiddels is overgemaakt. De herinnering naar die fijne plek waar ik mezelf mag uitdrukken wordt woest weggedrukt en ik ben terug in een andere wereld. Een wereld van scripts, getallen en prestaties. Alles ligt vast en alles gebeurt binnen kaders. Ik voel me gevangen. Gesmoord in hoe ik me wil uitdrukken. Voel me niet op mijn plaats. En dan gebeurt er iets wat ik niet zie aankomen: klanten beginnen op mijn stem te reageren. Ze vragen of ze mij mogen onderbreken en zeggen: “Wat heeft u een geweldig mooie stem.”
Hebben ze gelijk?
De herinnering aan “vrije vleugels” wordt een vonk die mijn verlangen laat ontbranden. Een verlangen om uitdrukking aan mezelf te geven. Mezelf te laten horen, te laten zien. Ik realiseer me dat ik mezelf gevangen houd en ik merk aan het groeiende onwrikbare verlangen dat ik me niet meer wil beperken. Mogelijkheden ontstaan door Ja! te zeggen. Hier begint voor mij de zoektocht naar mijn stem. Als radiomaker ben ik presentator en nieuwslezer, als voorlichter geef ik presentaties, en ik doe weer wat ik het liefste doe: zingen in een koor. Zou het kunnen dat ik een goede stem heb? Deze vraag geeft me hoop.
Laat je stem horen!
Het staat er groot in het scherm: “Het grootste stemmenbureau van Nederland biedt stemmentesten aan.” De eerste keer in een studio. Een jongensdroom gaat in vervulling, de eerste keer zo dicht bij een microfoon, een magisch instrument! De stemmentest is een enorme belevenis! Genieten en zenuwen wisselen elkaar in hoog tempo af. Wanneer ik de CD met demo ontvang, realiseer ik me dat deze “kermisrit” ten einde is gekomen. En als de brief met de uitslag op de deurmat ploft, heb ik het gevoel te wachten op een examenuitslag. Nog zo groen als gras realiseer ik me nog helemaal niet, dat bezig zijn met je stem een vak is! Ik realiseer me nog zoveel niet. Ik scheur de brief open en kan niet wachten om het antwoord te lezen. Ik sta ingeschreven, ik sta ingeschreven! Zo blij om dit bericht te lezen en ik kan het wel uitschreeuwen. Ik heb een goede stem en kan opdrachten verwachten.
Niets is wat het lijkt
Bij het verder onderzoeken van mogelijkheden kom ik berichten tegen over betaalde audities en telkens het advies om dat niet te doen. Je krijgt een belofte dat je in het stemmenbestand wordt opgenomen en zult in de praktijk zelden tot nooit een opdracht krijgen omdat je daarvoor veel te ongeschoold bent. De bevestiging dat ik een goede stem heb, komt door dit besef te vervallen en ik besluit verder te zoeken. Bij het zoeken naar mogelijkheden denk ik aan middeleeuwse gildes waarbij de Meester het vak aan de leerling laat zien. Ik weet nu waar ik moet zijn.
Vertel het me, alsjeblieft
Ik besluit een demo te maken. Het wordt een mix tussen de demo van het stemmenbureau en mijn radioprogramma. Deze demo stuur ik naar een groot aantal Voice-overs. Zij kunnen mij vertellen of ik een goede stem heb. De reacties die ik krijg zijn allemaal positief! Stuk voor stuk. Ik ben wat uit het veld geslagen. Wat uit het veld geslagen? Ik ben Flabbergasted! Allemaal positief. Het is een grote aanmoediging om door te gaan. Hier worden de eerste stenen gelegd, mijn weg begint zich te vormen.
Nu wordt het serieus
Nu gaan we voor het “echie” en ik besluit om mijn stem te laten scholen. Ik wil weten wat ik met mijn stem kan en wat mijn mogelijkheden zijn. Op het internet kom ik een training tegen die aandacht schenkt aan diverse disciplines in het stemmenvak (nieuwslezen, audioboeken, reclame, bedrijfsfilms). Dit is een goede vervolgstap en ik besluit deze 14 wekelijkse training in Amsterdam te gaan volgen. Tijdens deze training krijg ik tips, zoals: rustiger praten, beter articuleren en stop met dat toontje. Ik merk aan alles dat dit een vak is en dat ik nog genoeg heb te leren. Hoe varieer ik meer, hoe uit ik mezelf meer? Ik merk ook drempels in mezelf en de frustratie hoe hiermee om te gaan.
Aah, het gaat om de boodschap!
Het voelt voor mij beperkend als ik zeg dat ik Voice Over ben. Zo ben ik ook nieuwslezer en omroeper, en krijg van professionals te horen dat ik daar goed in ben. En zo besluit ik om ook dit tweede pad te onderzoeken en meld me aan voor een nieuwsleescursus. Ik leer hier dat de boodschap belangrijker is dan de stem. Het gaat er om wat blijft bij de luisteraar hangen en niet hoe mooi de stem klinkt. Naast het radioprogramma dat ik presenteer wil ik me meer toeleggen op het nieuws. Ik ga bij 2 regionale radiostations aan de slag om het nieuws te presenteren. Ik wil me verder bekwamen in het vak en dat kan alleen door vlieguren te maken. Hoe breng je de boodschap over? Dat kan alleen als je begrijpt wat er staat, als je de beleving van de tekst over kan brengen.
De stoute schoenen aan
Een goede stem kan je echt helemaal meenemen in een verhaal. Sommige stemmen springen er dan ook echt bovenuit. Ik laat me dan met plezier door zo’n stem leiden. Mijn ambitie is om zo goed mogelijk te worden. Ik neem contact op 1 van de beste stemmen van Nederland. Hij is voor mij een groot voorbeeld en ik bewonder zijn kwaliteiten. In het eerste gesprek zal hij zijn oordeel geven over mijn stem. Een oplopende zenuwachtigheid begeleidt mij tijdens de reis naar hem toe. Het voelt voor mij als een test, weer die vraag: is mijn stem goed? Ik zit met mijn gedachten in de studio. Ik geniet. Nu het gesprek in en aarzelend nieuwsgierig naar zijn oordeel.
Een onverwachte wending
Ik zie mezelf nog steeds aan tafel zitten en wacht in die eindeloze stilte tot hij zijn oordeel uitspreekt. Vol verwachting luister ik ernaar en de verbazing overvalt me als ik zijn woorden hoor: “Je hebt een dijk van een stem en je moet hier echt mee doorgaan.” Tijdens de huiswerkopdrachten slaat de aanvankelijk positieve toon om in een meer kritische, zelfs negatieve toon. Hoe harder ik mijn best doe, hoe negatiever de feedback. Het eindigt volledig in mineur als in de laatste reactie duidelijk wordt dat degene die ik bewonder besluit om met mij te stoppen. Te stoppen, omdat het niet op korte termijn mogelijk is mij op het gewenste niveau te brengen. Te stoppen… te stoppen… Het komt bij mij binnen als een mokerslag. Voel me knock-out, verslagen, verstild en wil even niet denken aan vervolgstappen.
Een pijnlijke maar wijze les
De woorden komen hard binnen. De blauwe plekken moeten een plaats krijgen en ik weet even niet hoe ik het tij kan keren. De angst om het niet goed te doen is bewaarheid geworden en dat doet pijn. Ik voel me aan de kant gezet, juist door degene die ik zo hoog heb zitten. Wat vertelt hij mij eigenlijk? De boodschap komt langzaam binnen. Ik moet nog verschillende stappen zetten. Stappen die alles met mijn gevoel te maken hebben, wie ik ben en hoe ik me wil uitdrukken. Ik verstop me nog teveel achter de vorm. Ga de inhoud niet echt in. De tekst gaan voelen. Angst speelt me parten, dat er niet uitkomt wat er inzit. De weg naar binnen…
Ik kan me nu echt gaan ontwikkelen
Op het moment dat je knock out wordt geslagen, ga je kijken hoe je weer kunt opkrabbelen en wat je nodig hebt om verder te komen. Tekstbeleving en dan echt de tekst induiken, weten waar woorden voor staan, hoe je ze kan uitdrukken. Ik krabbel weer overeind en ga weer door. Ik volg trainingen die er op gericht zijn dat ik mezelf kan uitdrukken in de teksten. Oefenen om woorden te voelen en ze dan met emotie uit te spreken. De tekst me eigen maken en het dan als mijn eigen verhaal vertellen.
Groei is hoorbaar
Voelen wat de tekst zegt en de stem laten leiden door de tekst. De stem gaat mee. Ik ben lang bezig geweest om mijn stem zo mooi mogelijk te laten klinken. Door de inhoud in te gaan, te voelen, je te realiseren waar de tekst over gaat en wat de sfeer is, breng je de tekst tot leven. Feedback is voor mij de motor van ontwikkeling. Door de diepte in te gaan, zie en hoor ik steeds meer. Het heeft mijn honger naar ontwikkeling alleen maar verder aangewakkerd.
Ik ben mijn stem!
Dit is wie ik ben! Op deze weg heb ik geleerd om naar binnen te keren en daar de basis van het vertellen te vinden. Uitdrukking geven aan iets dat gebeurt door van binnen naar buiten te werken. Eerst me vooral bezig houden met de klank van de stem, met klemtonen, stiltes, naar wat wil men vertellen? Een proces waarbij het gebruik van de stem steeds meer op de achtergrond is geraakt. De tekst voelen, interpreteren en uitdragen, dat is wat ik geleerd heb en blijf leren. Mijn stem is mijn manier hoe ik me wil uitdrukken.
Wat een prachtig vak
Voor mij is inspreken bezig zijn met het hart. Ik mag creëren en dan met mijn stem. Elke dag ben ik bezig in de studio om mezelf te verbeteren. Het is voor mij veel meer dan alleen maar leuk werk. Het is voor mij een honger om mezelf te ontwikkelen tot de beste stemgebruiker die ik kan zijn. Omdat ik met hart en ziel aan een tekst begin, de tekst en de context ook echt voel. De stem is niet het belangrijkste, het gaat om de boodschap. Geweldig dat ik deze kansen in mijn leven krijg! Mezelf zijn en mensen helpen. Fantastisch! Elke dag bezig met mijn missie om het maximale uit mijn stem te halen en daardoor op de best mogelijke manier de opdracht in te spreken.
Ik heb mijn bestemming gevonden, mensen blij maken met wat ik inspreek en ik kan uitdrukking aan mezelf geven. Ik ben een gelukkig stemgebruiker…
